Szopki Krakowskie w Pałacu Pod Blachą

Tradycja budowania szopek krakowskich jest żywa od średniowiecza. Zwyczaj ten rozpropagowali franciszkanie począwszy od XIII wieku. Zakonnicy z poszczególnych klasztorów rywalizowali ze sobą prześcigając się w bardziej wymyślnych formach i dekoracjach. Szopki zbudowane były z drewnianych elementów w formie stajenki oraz figurek uczestniczących w Bożym Narodzeniu. Rozwój formy szopki, a także coraz większe i bardziej gwarne widowiska towarzyszące tym pokazom spowodowały wyjście szopek na krakowskie ulice. Do grona konstruktorów tych niewielkich form dołączyło środowisko krakowskich żaków, uczniów szkół parafialnych oraz miejskich rzemieślników. W Krakowie wyodrębniła się szczególnie interesująca forma szopki. Charakteryzowała się fantazyjną budowlą z bogatym wykorzystaniem przeróżnych elementów krakowskiej architektury z symetrycznymi wieżami i wieloma kondygnacjami.

W XIX wieku zorganizowane grupy muzykantów wraz z szopkami prezentowały już swoje dzieła na krakowskim Rynku Głównym. Najzamożniejsi mieszkańcy Krakowa zapraszali do swoich domów najbardziej fantazyjne szopki, wraz z całym zespołem. Szopkarze, którzy mieli mniej szczęścia pozostawali na rynku, prezentując swoje widowiska dla pozostałych mieszkańców miasta. Publiczność nagradzała występy pieniędzmi i poczęstunkami. W ten sposób rozpoczęła się rywalizacja grup szopkarskich, często skupionych w jednej rodzinie, jak np. wielopokoleniowa rodzina Malików. Pierwszy konkurs szopek krakowskich urządzono na krakowskim Rynku Głównym u stóp pomnika Adama Mickiewicza w 1937 roku. Druga wojna światowa na krótko przerwała ten zwyczaj, od 1945 roku ponownie odbywają się konkursy szopkarskie. W każdy pierwszy czwartek grudnia wytwórcy szopek prezentują swoje dzieła publiczności pod pomnikiem Adama Mickiewicza w Krakowie. Na dźwięk hejnału mariackiego twórcy szopek wraz ze swoimi dziełami tworzą barwny korowód. Kolędnicy prowadzą wszystkich uczestników konkursu do Muzeum Krakowa, gdzie jury dokonuje wyboru najpiękniejszej szopki roku w kilku kategoriach.

Szopki krakowskie są dziełem amatorskim, a ich budowa jest kultywowana przez wielopokoleniowe rodziny. Forma tych wspaniałych budowli rozwija się z każdym rokiem. Autorzy nieustannie wyżej podnoszą poprzeczkę, poszukując nowych wyzwań i czerpiąc inspiracje z architektury Starego Miasta w Krakowie. Wraz ze zmianami w wyglądzie szopek, jest unowocześniana technologia mechanizmów ruchomych i oświetlenia. Sztywne reguły konkursów szopkarskich wymagają pracy rękodzielniczej na wysokim poziomie oraz wykorzystania tradycyjnego połyskliwego materiału do okładziny szopek jakim jest staniol (cienka aluminiowa folia w wielu kolorach). Wspaniała tradycja, jedyna taka na świecie została uhonorowana w 2018 roku wpisaniem na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO. Szopka Krakowska, jako fenomen kulturowy pokazywana jest na licznych wystawach na całym świecie. W 2015 roku, największa konkursowa szopka krakowska Państwa Markowskich, o wysokości ponad pięciu metrów była pokazywana w katedrze Notre Dame w Paryżu. Zachwycające formą i barwą budowle oczarowały swoim pięknem publiczność od Japonii przez Hiszpanię, Francję, Niemcy, Litwę, Białoruś po Kanadę.

Na wystawie szopek krakowskich w pałacu Pod Blachą, przy Zamku Królewskim w Warszawie zobaczą Państwo 50 niezwykle różnorodnych budowli twórców krakowskich szopek. Wśród bajkowej architektury szopek odnajdziecie Smoka Wawelskiego, Lajkonika, Pana Twardowskiego, a także postacie związane z historią Polski. Wiele barwnych budowli zadziwi formą, a także kunsztem wykonania. Jednymi z bardziej oryginalnych realizacji jest szopka na herbacianej łyżeczce, a także w krakowskim obwarzanku. Niemal wszystkie prezentowane szopki zdobyły liczne nagrody i wyróżnienia. Szopki pochodzą ze zbiorów Muzeum Krakowa, z kolekcji Państwa Markowskich oraz innych kolekcji prywatnych. Nasza wystawa szopek jest największą w historii Warszawy prezentacją tych niezwykle urokliwych budowli!
________

Wstęp na podstawie biletów w cenie 20 zł (normalny) oraz 10 zł (ulgowy)