Adolf Ryszka. Przestrzeń niesie cień
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
25.08 – 29.10.2023
24 sierpnia zapraszamy na wernisażowy Koncert zespołu Podpora / Kohyt | otwarcie wystawy Adolfa Ryszki „Przestrzeń niesie cień” o godz. 19:30, a o godz. 20:00 Performans Master Control Project | otwarcie wystawy Adolfa Ryszki „Przestrzeń niesie cień” .
Wystawa jest rodzajem eseju wskazującego metafory czasu aktualnego dostrzegalne w sztuce Adolfa Ryszki (1935–1995). Należał on do prekursorów nowej figuracji w sztuce, nurtu rozwijającego się równolegle do nowej fali w filmie i literaturze. Ekspozycja obejmuje wybór słynnych realizacji Ryszki oraz jego nieznanych prac, a także grupę rzeźb kameralnych, wchodzących w rezonans z zagadnieniami organiczności czy z pojęciami takimi jak niesamowitość, permutacje, wariacyjność, imaginizm. Rzeźbiarz wypracował oryginalną ikonosferę, m.in. interpretując procesy atrofii, łącząc wyraz tragiczny z witalnym, jakby w nieodsłownych dialogach z wyobrażeniami kalekich ofiar wojen Pietera Bruegela Starszego.
Tytuł wystawy ma charakter otwarty, każda osoba wchodząca staje się podmiotem i niejako emiterem cienia, współtwórcą akcji. Układ postumentów i działającej „antygrawitacyjnie”, odbierającej ciężar rzeźbom ściennej polichromii parafrazuje relacje przestrzenne miasta i wchodzi w poetycki, niedosłowny dialog z aurą bardzo oszczędnych fotografii Fan Ho, o których Katarzyna Anna Jarnuszkiewicz pisała m.in.: „Ludzka sylweta przemierza pusty plac. Maleńki, czarny, dynamiczny punkt między dużymi płaszczyznami światła i cienia nie jest świadom, w jak ciekawej graficznej grze bierze udział”. Cień staje się metaforą wspólnotowego i indywidualnego życia, w sieci relacji społecznych. Poetyka tytułu i aranżacja wystawy w intencji organizatorów niesie w sobie pierwiastek afirmatywny — poprzez traktowanie przestrzeni jako takiej, która w swej osmotycznej aktywności może rozproszyć cień, unieść melancholię, w którą zapadają się kolejne rejony świata.
kuratorzy: Dorota Grubba-Thiede, Jarosław Pajek
producenci: Michał Kubiak, Karolina Jezierska-Pomorska
projekt wystawy: Katarzyna Anna Jarnuszkiewicz, Krystian Jarnuszkiewicz, Dorota Grubba-Thiede
dźwięk na wystawie : Katarzyna Podpora & Max Kohyt
prace z kolekcji: Anny Ryszki-Zalewskiej, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Królikarni — Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego, Oddziału Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu, Muzeum Miedzi w Legnicy, Muzeum Sztuki w Łodzi, Adolf Ryszka, „Kamień graniczny”, 1971, realizacja w ramach sympozjum Die Strasse der Skulpturen, St. Wendel (Niemcy), fot. archiwum Anny Ryszki-Zalewskiej
więcej: https://zacheta.art.pl/…/adolf-ryszka-przestrzen-niesie…
