Jak ograniczyć gluten w codziennej diecie?

Czym jest gluten i w jakich produktach się znajduje?  

Gluten – składnik wielu produktów spożywczych – jest mieszaniną białek, które występują w ziarnach zbóż: pszenicy, żyta, owsa i jęczmienia. Znajdziemy go m.in. w mąkach, pieczywie, makaronach i wielu innych produktach. Niektóre, z uwagi na warunki, w których są wytwarzane, mogą nie zawierać glutenu, a być nim jedynie zanieczyszczone. Gluten jest silnym alergenem, przez co może powodować reakcję alergiczną. Co więcej, odpowiada on za celiakię – autoimmunologiczną chorobę trzewną, której leczenie opiera się na stosowaniu diety bezglutenowej. Niemniej jednak w większości przypadków eliminowanie glutenu bez wyraźnych wskazań nie jest dobrym pomysłem. 

Kiedy warto ograniczyć gluten?

Wskazaniem do eliminacji glutenu diety jest celiakia lub stwierdzona nietolerancja tego białka. W pierwszym przypadku należy przestrzegać rygorystycznej diety bezglutenowej przez całe życie. Według badań tego typu dieta może być skuteczna również w przypadku innych chorób autoimmunologicznych, w tym Hashimoto, cukrzycy typu I, reumatoidalnego zapalenia stawów czy też wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Wspomaga ona również terapię autyzmu i ADHD. Warto jednak pamiętać, że stosowanie diety bezglutenowej wiąże się z ryzykiem niedoborów. 

Wiele kontrowersji budzi ograniczanie lub całkowita eliminacja glutenu z diety u osób zdrowych. Warto w tym miejscu podkreślić, że gluten, bez chorób towarzyszących, nie jest szkodliwy. Mimo to dieta bezglutenowa nie ma destrukcyjnego wpływu na nasz organizm, pod warunkiem, że jest dobrze zbilansowana, co nie jest prostym zadaniem. Mowa tu o zagrożeniu niedoborem składników odżywczych, które znajdują się w produktach ze zbóż glutenowych. Wśród nich możemy wymienić: błonnik, żelazo, cynk, selen czy też witaminy z grupy B. Nie należy zapominać o tym, że gluten znajduje się w wielu produktach spożywczych – znajdziemy go w pieczywie, w makaronach, wędlinach, a nawet w środkach przeciwbólowych. Warto mieć tego świadomość, zanim zdecydujemy się na dietę eliminacyjną. Niekiedy wykluczając pieczywo, wydaje nam się, ze nie jemy glutenu – tymczasem jest to mylące, ponieważ jego eliminacja z diety wymaga rezygnacji również z wielu innych produktów. 

Jak uniknąć niedoborów przy diecie bezglutenowej? 

Stosowanie diety bezglutenowej wiąże się z ryzykiem w postaci niedoborów składników odżywczych, które występują w zbożach produktowych. Dlatego też tego typu dieta powinna być dobrze zbilansowana, co wbrew pozorom nie jest zbyt prostym zadaniem. Podstawą jest wybór odpowiednich produktów spożywczych – warto zadbać o produkty z bezglutenowej mąki wieloziarnistej, gryczanej, ryżowej czy też owsianej. Z tego typu mąk przygotowywane są np. chleby bezglutenowe, które dostępne są w sklepach ze zdrową żywnością, a także w niektórych supermarketach. Do swojego codziennego jadłospisu warto włączyć większą porcję warzyw i owoców, które stanową bogate źródło błonnika, w tym np. fasolę (białą i czerwoną), groch, brukselkę, kapustę czy też marchewkę. O czym jeszcze warto pamiętać, stosując dietę bezglutenową? Nasiona strączkowe – ciecierzycę, soczewicę czy też nasiona soi. Chcąc mieć pewność, że wybierane produkty są na 100% bezglutenowe, to należy postawić na produkty ze znakiem przekreślonego kłosa. Niekiedy możemy spotkać się z oznaczeniem „produkt bezglutenowy”, który jednak nie jest równoznaczny z brakiem tego białka w składzie. Możemy go tam znaleźć w śladowych ilościach. Przy czym zwykle jego ilość jest na tyle mała, że nie powoduje żadnych szkód w organizmie osoby z celiakią lub nietolerancją glutenu.

/artykuł zewnętrzny/