Weekend otwarcia wystawy „Bruno Schulz. Żelazny kapitał ducha”

BRUNO SCHULZ. ŻELAZNY KAPITAŁ DUCHA
XXX weekend otwarcia wystawy XXX
Muzeum Literatury
Rynek Starego Miasta 20, Warszawa

PROGRAM:
26 stycznia (czwartek), godz. 19:00 – WERNISAŻ

28 stycznia (sobota), godz. 13:00 – OPROWADZANIE KURATORSKIE
(o wystawie opowie kurator Jan Owczarek)

29 stycznia (niedziela), godz. 13:00 – OPROWADZANIE KURATORSKIE
(o wystawie opowie kurator Jan Owczarek)

Piątek, sobota, niedziela (27-29 stycznia) – na wystawę wstęp wolny.

Artystki i artyści: Zuzanna Bartoszek, Katarzyna Kozyra, Tomasz Kręcicki, Jan Możdżyński, Cyryl Polaczek, Bruno Schulz, Aleksandra Waliszewska
Wystawa Bruno Schulz. Żelazny kapitał ducha koncentruje się na twórczości wizualnej artysty. Kim był Schulz-artysta? Uparcie powtarzany temat – masochistycznie podporządkowanie mężczyzny kobiecie, do dziś bywa solą w oku badaczy. Niechęć do mówienia wprost o masochizmie w wizualnej twórczości Schulza, jak i prześlizgiwanie się po temacie jako oczywistym sprawia, że badaczom umyka doniosłość tej odnogi dorobku Schulza – refleksja na temat seksualnej tożsamości.

Hasło żelazny kapitał ducha to fragment wypowiedzi Schulza z listownego wywiadu, udzielonego w 1935 roku Witkacemu dla „Tygodnika Ilustrowanego”. Metaforycznie opisuje zbiór fundamentalnych wrażeń, obrazów i motywów, które spinają i definiują sztukę każdego twórcy. Według Schulza są to treści, do których dochodzi się na wczesnym etapie rozwoju duchowego, a cała dalsza twórczość polega już tylko na nieustannym powrocie do tych samych, kształtujących tożsamość, motywów.

Zachowany dorobek plastyczny Schulza – od szkiców, przez ilustracje do własnej twórczości literackiej, po autonomiczne dzieła – ogranicza się do kilku podstawowych elementów. Powtarzalny świat rysunkowych i graficznych kompozycji artysty, wyjątkowo skromny pod względem fabularnym, sprowadza się do kilku przecinających się miejsc oraz przestrzeni, wypełnionych motywami, postaciami i przedmiotami, które powracają w różnych konfiguracjach.

W pracach Brunona Schulza erotyka, masochizm, relacje płci lokują się w szerokim spektrum różnych postaw i sytuacji – do przywitania podczas spaceru po całowanie kobiecych stóp. Duszna poetyka łącząca większość tych przedstawień wynika z ogólnej, łatwo wyczuwalnej atmosfery pożądania i erotycznego napięcia, które u Schulza nigdy nie zostaje w całości rozładowane.

Z dzisiejszej perspektywy perwersyjna poetyka prac Schulza jest daleka od kontrowersji. Niemniej kwestia cielesności, seksualności oraz relacji i tożsamości płci jest wyraźnie obecna w twórczości polskich artystek i artystów młodego i średniego pokolenia, których prace prezentujemy na wystawie. Zagadnienia te, ujęte równie niejednoznacznie, jak u Schulza, lokują się w szerokim spektrum postaw, przedstawień oraz stylistyk. Dialog Schulza ze współczesnością staje się przeciwwagą dla dotychczasowych prób interpretacji i wpisania jego twórczości w tradycję historii sztuki.