Ostatni tydzień z Malczewskim i Słowackim w MNW

Ostatni tydzień z Malczewskim i Słowackim w MNW.

Pokaz malarstwa i rysunków Jacka Malczewskiego ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie pozwala spojrzeć na twórczość tego artysty przez pryzmat dzieł Juliusza Słowackiego. Obok prac Malczewskiego na ekspozycji zaprezentowano również rysunki autorstwa samego poety.

Pokaz otwierają rzadko pokazywane rysunki Słowackiego i Malczewskiego ze zbiorów MNW. Wśród nich znajdują się te młodzieńcze, będące świadectwem zainteresowań artystycznych przyszłych wybitnych twórców, m.in. sztuką dawnych mistrzów, jak na przykład Rafaela.

Malczewski poznał utwory Juliusza Słowackiego w domu rodzinnym, dzięki swojemu ojcu, Julianowi, żarliwemu wielbicielowi twórczości poety. Już wówczas młody artysta tworzył cykle ilustracji do Balladyny, Lilli Wenedy i Anhellego. Jego podziw dla autora Króla Ducha został ugruntowany w Krakowie, w kręgu miłośników i znawców twórczości wieszcza, do których należeli poeta Adam Asnyk i krytyk Konstanty Górski.

Malczewski mógł widzieć w Słowackim pokrewną duszę, przede wszystkim ze względu na podobny sposób odczuwania zniewolenia, jakie stało się udziałem Polaków w czasach zaborów. Łączył ich również dandysowski estetyzm, skłonność do mistycyzmu, a także romantyczne rozumienie miłości i podobna wizja historiozoficzna. Ilustracją tego „pokrewieństwa dusz” są obrazy o tematyce syberyjskiej inspirowane poematem Anhelli, takie jak Śmierć Ellenai, Na jednej strunie, Na etapie. Obrazem Śmierć Ellenai (pierwsza wersja z 1883 roku) rozpoczęła się kariera artystyczna Malczewskiego.

Spośród wielu malarzy nawiązujących w swej twórczości do Słowackiego to Malczewskiemu właśnie udało się nadać literackim bohaterom postać, która stała się częścią zbiorowej świadomości. O długim trwaniu motywów, mających swoje źródła w syberyjskich obrazach, świadczą tryptyki Chrystus w Emaus i Muzyka.

Zaproponowana przez Słowackiego genezyjska wizja dziejów, tłumacząca zmiany historyczne jako ciąg duchowych rewolucji, nie została wprawdzie w sposób jednoznaczny przełożona przez Malczewskiego na język malarski, ale można przyjąć, że dzielił on z poetą wiarę w ostateczny sens historii, połączoną z głęboką religijnością. Tę sferę jego duchowości odzwierciedlają również obrazy Pojednanie, Zwiastowanie i Tobiasz z aniołem.

Pokaz zorganizowano z okazji dziewięćdziesięciolecia śmierci Jacka Malczewskiego. To kolejna – po prezentacji twórczości Pabla Picassa – odsłona cyklu Skarby Muzeum Narodowego w Warszawie. Pokazowi towarzyszy program edukacyjny.
Kurator pokazu: dr Piotr Kopszak, MNW
Współpraca: Anna Grochala, Gabinet Rycin i Rysunków MNW

Na jednej strunie: Malczewski i Słowacki
Skarby Muzeum Narodowego w Warszawie
18 lipca – 18 sierpnia 2019 roku – wystawa przedłużona do 21 sierpnia

http://www.mnw.art.pl/