„Ustrojenie” – kwiatowa instalacja artystyczna w Łazienkach Królewskich

„Ustrojenie” – kwiatowa instalacja artystyczna w Łazienkach Królewskich

Ustrojenie to tytuł nietypowej instalacji artystycznej przygotowanej przez Centrum Myśli Jana Pawła II, która już 3 sierpnia zakwitnie w sąsiedztwie kawiarni „Niepodległa. Miejsce spotkań” w Łazienkach Królewskich. Konceptualna praca florystyczna autorstwa Dawida Zalesky’ego i Anny Więcko została przygotowana z okazji 40. rocznicy pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski i stanowi tymczasowy unikatowy eksponat, który będzie można podziwiać przez kilka kolejnych dni.

Używając kwiatów jako atrakcyjnego narzędzia społecznego, symbolu pamięci, nadziei i miłości Centrum Myśli Jana Pawła II odniesie się do wydarzeń sprzed 40 lat, kiedy to warszawiacy spontanicznie układali właśnie kwiaty na trasie przejazdu papieża podczas pierwszej pielgrzymki, tworząc wspominane do dziś „dywany z kwiatów”.

Na tyłach pawilonu „Niepodległa. Miejsce spotkań” stanie efemeryczny eksponat zaprojektowany w nurcie site-specific (sztuka zintegrowana z miejscem). Będzie to sześciokątna oranżeria o wysokości 2,7 m. Jej wnętrze zostanie wypełnione kwiatami. Można będzie wejść do środka, aby zanurzyć się w zapachu blisko tysiąca roślin z polskich ogrodów i łąk, doświadczyć spokoju i skupienia, a przy okazji przyjrzeć się roli kwiatów jako pokojowego narzędzia społecznego. Nad obiektem zostaną rozciągnięte kolorowe wstążki, na wzór odświętnych dekoracji przy przydrożnych kapliczkach. Jedni nazwą to kapliczką, inni samotnią, jeszcze kolejni – instalacją florytyczną.

Sekrety wnętrza: na podwieszoną pod sufitem konstrukcję złożą się dziesiątki bukietów kwiatowych, które zgodnie z prawami natury będą poddane naturalnemu procesowi starzenia zachowując swoje naturalne piękno. Najdelikatniejsze gatunki zostaną zabezpieczone przed utratą wody. Dolna część instalacji zostanie skomponowana przy użyciu roślin o kroju wznoszącym się (trawy) oraz płożącym – takich, które zwisają do dołu (np. bluszcz), zasadzonych w pojemnikach. Razem stworzą ciekawą dla oka kompozycję. Szczególną uwagę autorzy poświęcą goździkowi, który odgrywał dominującą rolę w schyłkowym okresie PRL. Spróbują odczarować oczywiste skojarzenia, opowiedzieć i ukazać urodę tego gatunku, różnorodność jego odmian.

Ekspozycji będą towarzyszyć działania wolontariuszy, którzy w niedzielę, 4 sierpnia przez ok. 5 godzin będą rozdawać spacerującym po okolicy gościom specjalnie przygotowane materiały zawierające przesłanie naszego projektu oraz sadzonkę kwiatu/ kwiatowe nasiona z zaproszeniem o objęcie go dalszą troską. Intencją jest wzmocnienie interakcji z odbiorcami instalacji. Być może zechcą oni podziękować komuś tym kwiatem – niosąc tym samym dalej przekaz dziękczynnego charakteru naszej instalacji.

W roku, w którym przypominamy pierwszą pielgrzymkę Jana Pawła II do Polski chcemy przywołać to, co w 1979 roku stało się z Polakami, kiedy mimo podziałów i braku zaufania rozpoczęliśmy marsz do wolności i solidarności. Polacy odzyskali wówczas nadzieję, godność i świadomość dobra wspólnego – mówi Marcin Nowak, koordynator projektu z Centrum Myśli Jana Pawła II. Chcemy ponadto uczcić tę rocznicę poprzez nową formę sztuki. Dzięki wpisaniu jej w przestrzeń miejską mieszkańcy stolicy będą mogli na chwilę przystanąć przy instalacji i zastanowić się nad dziedzictwem Jana Pawła II.

Ekspozycja Ustrojenie dostępna będzie w dniach 3-9 sierpnia, w ogródku, na tyłach kawiarni „Niepodległa. Miejsce spotkań” w Łazienkach Królewskich.

Komentarze eksperckie
Dr hab Paweł Skibiński, historyk, wykładowca historii najnowszej w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, ekspert Centrum Myśli Jana Pawła II: Na każdym z filmów dokumentalnych, upamiętniających pierwszą pielgrzymkę Jana Pawła II do ojczyzny, widać niezliczone bukiety, które sypią się przed papieżem bądź ścielą się wzdłuż drogi, którą jechał lub przemierzał piechotą. Wielu wiernych chciało mu wręczyć pęk kwiatów osobiście. Był to najprostszy – dostępny każdemu Polakowi – sposób okazania szacunku papieżowi i radości z powodu jego wizyty w kraju. Wraz z tymi kwiatami rozkwitała niejako cała Warszawa i cała Polska, ciesząc się z nieoczekiwanego jeszcze niedawno spotkania z polskim papieżem.
Można zwrócić uwagę, że kwiatem, który odgrywał wówczas – w schyłkowym okresie PRL – dominującą rolę był goździk, jeden z nielicznych ciętych kwiatów dostępnych powszechnie. Goździki stanowią też kwietny symbol „Ustrojenia”. Wyglądają nieco inaczej niż te PRL-owskie, znane żyjącym wówczas Polakom głównie z partyjnych „oficjałek” oraz z rytualnego wręczania kwiatków kobietom na 8 marca. Jednak w czerwcu 1979 r. te same goździki były jak gdyby mniej zwiędłe…

Dr hab. Michał Łuczewski, socjolog, adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, dyrektor programowy Centrum Myśli Jana Pawła II: Żyjemy w czasach, określanych przez socjologów mianem turbo-kapitalizmu, który sprawia, że pozostaje nam coraz mniej czasu na refleksję. W roku 40. rocznicy pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski chcemy w takim kontekście przypomnieć wartości wspólnotowe, o których nie wystarczy o nich mówić, należy – podobnie jak przed czterdziestu laty – ukazać je poprzez performance społeczny, który zaangażuje odbiorców i nikogo nie pozostawi obojętnym.

Jan Paweł II łączył to, co zwykle jest rozłączone: kulturę ludową i kulturę wysoką. A łączył je dlatego, bo na nich opiera się kultura narodowa. Jego ukochanym miejscem była Kalwaria Zebrzydowska, gdzie najwspanialsza architektura barokowa, klasztor i dziesiątki kapliczek, stały się głównymCentrum religijności ludowej. Pielgrzymki tam ciągną z całej Polski. Karol Wojtyła odwiedzał to miejsce od dzieciństwa i odwiedzał je do samego końca, do ostatniej pielgrzymki do Polski w 2002 roku. Wojtyła najbardziej lubił odwiedzać to miejsce sam, im trudniejsza była jego rola – biskupa, kardynala – tym bardziej potrzebował tej samotności wśród kapliczek rozsianych po wzgórzach.
W naszej instalacji chcemy połączyć kulturę ludową z kulturą wysoką, formę kapliczki z awangardowymi pomysłami Dawida Zalesky’ego. Stąd pomysł na tzw. „kwiatową samotnię w wielkim mieście”, poprzez udostępnienie, której dajemy możliwość bycia w zamkniętej, niedużej przestrzeni, wejścia do niej po to, żeby poczuć samotność. Przypomina ona troche właśnie kapliczki kalwaryjskie, do których też można wejść, które są schronieniem. Niech ta będzie też schronieniem dla refleksji.
***
„Ustrojenie” jest częścią projektu „Zmień perspektywę” realizowanego przez Centrum Myśli Jana Pawła II w ramach programu „Odpowiedzialność za dobro wspólne” upamiętniającego pierwszą pielgrzymkę papieża do Polski. W ramach projektu jesienią powstanie także wielkoformatowy mural w Warszawie, zorganizowane zostaną występy mimów i specjalna debata.

Organizator
Centrum Myśli Jana Pawła II, instytucja kultury m.st. Warszawy
Dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2021 w ramach programu dotacyjnego „Niepodległa”.
Patroni medialni
Gość Niedzielny
KAI
Radio PLUS
Partnerzy
Aspiracje – kwartlanik ASP w Warszawie
Dom Kultury Śródmieście
Dom Spotkań z Historią
DISCE

Autorem projektu Ustrojenie jest Dawid Zalesky
Site specific designer, scenograf, twórca interdyscyplinarny. Ukończył studia na Akademii Teatralnej [DAMU] w Pradze – katedra Scenografii Dramatycznej oraz katedra Scenografii Alternatywnej, specjalizacja Site Specific. Był stypendystą ENSAAMA-Olivier de Serres w Paryżu. Poza scenografią i designem zajmuje się projektowaniem graficznym. W swojej działalności łączy wiele mediów z obszarów sztuk wizualnych. Jest współtwórcą i uczestnikiem licznych projektów oraz festiwali m.in.: Praguebiennale 2, Survival Wrocław, Łódź Design Festival, Gdynia Design Days, Wawa Design Festiwal, Festiwal ASVOFF, Prague Quadriennale, Festiwal Przemiany. Jego prace pokazywane były w takich światowych instytucjach jak: Tabloid Gallery w Tokio, Center Pompidou w Paryżu, czy warszawskich: Centrum Nauki Kopernik, Narodowy Instytut Audiowizualny, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki. Współpracował m.in. z Teatrem Współczesnym we Wrocławiu, Teatrem Polskim we Wrocławiu, Teatrem Dramatycznym w Wałbrzychu.

Za aranżację kwiatową odpowiada Anna Więcko.
Absolwentka SGGW, dyplomowana mistrzyni florystyki, absolwentka wydziału organizacji sztuki filmowej i telewizyjnej w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi oraz wydziału ekonomii na Uniwersytecie w Białymstoku. Odpowiedzialna m. in. za organizację mistrzostw florystycznych w Warszawie, cyklicznych imprez florystycznych w latach 2012-2016 r., w tym Święto Róży w warszawskim Ogrodzie Botanicznym. Uczestniczyła w produkcji wielu pionierskich na polskim rynku pokazów florystycznych w Warszawie, Książu, Zamościu, Stężycy, Kutniez udziałem międzynarodowych mistrzów branży. Współpracowała przy produkcji filmów krótkometrażowych w roli scenografika i kierownika produkcji oraz przy produkcji reklam w zakresie tworzenia scenografii, w tym specjalistycznych form florystycznych, dla klientów komercyjnych. Na zlecenie Centrum Opatrzności Bożej w Warszawie zrealizowała projekt flagi złożonej z 2 tysięcy żywych kwiatów z okazji Stulecia Odzyskania Niepodległości. Prowadzi warsztaty i szkolenia florystyczne i plastyczne.
Centrum Myśli Jana Pawła II to warszawska instytucja kultury, miejsce spotkań i dialogu, ośrodek, w którym przybliżane jest nauczanie papieża. Centrum działa w obszarze kultury, nauki, edukacji oraz budowania zaangażowanego i odpowiedzialnego społeczeństwa. Jest operatorem Stypendiów m.st. Warszawy im. Jana Pawła II, organizatorem dwóch warszawskich festiwali: Nowe Epifanie oraz Muzyka Wiary – Muzyka Pokoju, inicjatorem wielu projektów artystycznych w przestrzeni miejskiej, w tym również projektu „Ustrojenie”.