Przedłużenie wystawy „POMNIK. Europa Środkowo-Wschodnia 1918-2018”

Przedłużenie wystawy „POMNIK. Europa Środkowo-Wschodnia 1918-2018”.

W związku z dużym zainteresowaniem publiczności, oraz znaczeniem tematu ekspozycji, który wywołuje żywe reakcje, Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, oddział Muzeum Narodowego w Warszawie, przedłuża czas trwania wystawy do dnia 15 września 2019 roku.

Wystawa dostępna będzie w standardowych godzinach pracy Muzeum, a wstęp pozostaje bezpłatny.

W przedłużonym czasie trwania wystawy, do września 2019, będzie jej towarzyszył nowy program wydarzeń – spotkań, oprowadzań i warsztatów. Wśród przygotowywanych wydarzeń m.in. spotkania z cyklu Monument Mówiony i Wykłady Monumentalne z takimi postaciami, jak Michał Krasucki, Jarosław Trybuś, czy Małgorzata Rejmer.
W tym okresie w salach Królikarni czekają na Państwa również drobne zmiany w ekspozycji i kilka nowych obiektów na wystawie.

Szczegółowy, na bieżąco aktualizowany program wydarzeń znajdą Państwo na stronach www.krolikarnia.mnw.art.pl oraz www.pomnik.art

Program wydarzeń towarzyszących

Monument Mówiony – cykl spotkań z pisarzami
25.04 Krzysztof Varga
5.09 Małgorzata Rejmer

Wykłady Monumentalne
15.05 Jarosław Trybuś
12.06 Waldemar Baraniewski
19.06 Michał Krasucki

Spacery śladami warszawskich pomników – cykl spacerów z przewodnikiem. Każdy spacer rozpoczyna się w innym miejscu – szczegóły na stronie internetowej
9.04 wtorek, godz. 18.00: Kapitalizm z ludzką twarzą
7.05 wtorek, godz. 18.00: Operacja na otwartym sercu. Plac Piłsudskiego
21.05 wtorek, godz. 18.00: Moc, niemoc, przemoc – Pałac Kultury i Nauki i jego otoczenie
8.06 sobota, godz. 15.00 Z rzeźbą za pan brat. Spacer dla rodzin z dziećmi
11.06 wtorek, godz. 18.00: Pomniki wolności
6.07 sobota, godz. 18.00: Z biegiem Wisły. Pomniki na obu brzegach
27.08 wtorek, godz. 18.00: Co było a niej jest… (pomniki zdeklasowane)
3.09 wtorek, godz. 18.00: Miasto, które przeżyło własną śmierć cz.2

Wydarzenia specjalne

10.04 Otwarcie wystawy partnerskiej „Miłość Nadzieja Wiara. Ku czci” w Galerii Biuro Wystaw w Warszawie

13.04 Odsłonięcie dzieła autorstwa Rafała Bujnowskiego „Pomnik neurotyków. Kałuża Oskara” w Alejach Ujazdowskich

10.05 Spotkanie z magazynem Not.Fot, Julita Dembowska, Łukasz Gorczyca, prowadzenie: Katarzyna Kucharska-Hornung

Oprowadzania kuratorskie
28.04, 18.05, 26.05, 15.09

Oprowadzania po wystawie – we wszystkie niedziele o g.12.00 za wyjątkiem lipca i sierpnia.

Warsztaty rodzinne
19.05, 9.06

Oprowadzania z audiodeskrypcją dla osób niewidzących
12.04, godzina 16
21.05, godzina 16

więcej o wystawie
www.pomnik.art

POMNIK. Europa Środkowo-Wschodnia 1918–2018
16 grudnia 2018 – 15 września 2019

fot. Ernest Wińczyk / MNW Królikarnia

Pomniki tworzą krajobraz naszych wartości, dlatego często są przedmiotem sporów. Upamiętniają mężów stanu, bohaterów i ofiary wojen, reprezentują wyznawane wspólnie ideały, „zaludniają” miasta, dominują w krajobrazie. Dla władz są narzędziem konstruowania zbiorowej tożsamości. Wraz ze zmianami granic i porządków politycznych pomniki minionej epoki burzy się, przerabia i przemianowuje. Wystawa „Pomnik. Europa Środkowo-Wschodnia 1918–2018” w Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni opisuje funkcje, losy oraz procesy jakim pomniki podlegają. Prezentuje biografie ponad dwudziestu monumentów z naszego regionu Europy, począwszy od wyłonienia projektu, poprzez erekcję i użytkowanie, po rozgrywające się wokół nich spory, zniszczenie, zapomnienie i rozkład. Wystawa nie jest wyłącznie przeglądem historycznym – dotyczy również toczących się współcześnie debat.

W 2018 roku Muzeum Rzeźby w Królikarni zainicjowało międzynarodowy projekt badawczy poświęcony rzeźbie monumentalnej w Europie Środkowo-Wschodniej. Jego głównym punktem jest przekrojowa wystawa „Pomnik. Europa Środkowo-Wschodnia 1918–2018”. Na projekt składają się ponadto jeszcze dwie ekspozycje: „Ivan Meštrović / Józef Piłsudski” w Kordegardzie, galerii Narodowego Centrum Kultury, poświęcona przedwojennemu projektowi pomnika Marszałka w Warszawie oraz planowana na 2019 rok wystawa w galerii Biuro Wystaw, a także strona internetowa, konferencja naukowa, cykl spacerów oraz publikacja książkowa. Projekt jest realizowany we współpracy z Instytutem Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, Narodowym Centrum Kultury, Narodowym Archiwum Cyfrowym, TVP Kultura oraz Fundacją Polskiej Sztuki Nowoczesnej.

Na wystawie prezentowane są pomniki, projekty i prace takich artystów, jak:
Hubert Czerepok, Xawery Dunikowski, Vitaly Faddeev, Józef Gosławski, Artur Grottger, Włodzimierz Gruszczyński, Władysław Hasior, Maria Jarema, Jan Matejko, Ivan Meštrović, Stanisław Noakowski, Henryk
Nowodworski, Bohdan Pniewski, Zbigniew Pronaszko, Valentina Stefanovska, Alina Szapocznikow, Michał Szudrawski, Stanisław Szukalski, Jan Świderski, Henryk Uziembło, Henryk Wiciński, Andrzej Wróblewski, Elżbieta Wyrożemska, Zygmunt Vogel, zespół architektoniczno-rzeźbiarski: Andrea i Pietro Cascella, Julio Lafuente, zespół architektoniczno-rzeźbiarski: Oskar Hansen, Zofia Hansen, Jerzy Jarnuszkiewicz, Edmund Kupiecki, Julian Pałka, Tadeusz Plasota, Lechosław Rosiński.

Wystawa „POMNIK. Europa Środkowo-Wschodnia 1918-2018” podejmuje temat, który rozpalał emocje już od powstania zorganizowanych społeczeństw. Pomniki są obecne w kulturze europejskiej od czasów greckiej i rzymskiej starożytności – zarówno te figuratywne, w formie posągu, popiersia, grupy rzeźbiarskiej czy pomnika konnego, jak i te architektoniczne, w formie łuków, obelisków i bram. Od renesansu pomniki znów wypełniły place i reprezentacyjne ulice miast. Wiernie służyły XVII-wiecznym monarchom absolutnym, XIX-wiecznej ideologii nacjonalistycznej i XX-wiecznym systemom totalitarnym. Burzone przez rewolucje, stawiane przez imperatorów i zwycięskie armie, wciąż upamiętniają, symbolizują i dominują w przestrzeni publicznej. Współcześnie reprezentują zmieniające się poglądy demokratycznych społeczeństw. Z czasem stają się nie tylko tłem miejskiego życia, lecz także obiektem różnorodnych działań oddolnych. Niekiedy zyskują lokalne przezwiska (jak olsztyńskie „Szubienice” – pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej, czy warszawscy „Czterej śpiący” – pomnik Braterstwa Broni). Czasem stają się obiektem anarchistycznego oporu ze strony żyjącej wokół nich społeczności, jak próba wysadzenia pomnika Lenina w Nowej Hucie w 1979 roku lub ostrzeliwanie kolorowymi farbami i przemalowywanie pomnika Armii Czerwonej w Sofii.

W ostatnim stuleciu w Europie Środkowo-Wschodniej, w związku ze skomplikowanymi losami politycznymi, stawianie, przerabianie i usuwanie pomników odbywało się w złowrogo przyspieszonym tempie. Koniec I wojny światowej i nowy podział polityczny Europy zintensyfikował popyt na pomniki – narzędzia, służące do formowania zbiorowej tożsamości mieszkańców nowo powstałych krajów. Podobny proces miał miejsce po II wojnie, gdy obszar ten znalazł się pod wpływem ZSRR. Losy monumentów związanych z dawną dominacją radziecką budzą dziś ogromne kontrowersje: pomniki bywają burzone, przenoszone do parków pamięci lub przerabiane na obiekty o nowym znaczeniu. Na wystawie znajdzie się m.in. przeniesiony z Sejn fragment pomnika Matki Polki, zdemontowany zgodnie z  „ustawą dekomunizacyjną” z dnia 1 kwietnia 2016, znowelizowaną 14 grudnia 2017, w latach 1970–1982 noszący nazwę pomnika XXV-lecia PRL. W czasie, gdy monument będzie prezentowany na wystawie, w Sejnach odbędą się konsultacje społeczne dotyczące jego przyszłości. Mieszkańcy oraz władze zadecydują, czy ma wrócić do przestrzeni miejskiej, a jeżeli tak, pod jaką nazwą.

Wystawa w Królikarni opowiada o pomnikach istotnych ze względów artystycznych, historycznych lub społecznych, powstałych na terenie Polski oraz innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1918–2018. Także tych, które pomimo niezaprzeczalnej wartości artystycznej bywają krytykowane ze względu na upamiętniane wydarzenia i siły polityczne. Taki los przypadł zapomnianym i w ostatnich latach na nowo podziwianym za  ich niezwykłą, modernistyczną formę, a znanym pod zapożyczoną z serbskiego i chorwackiego nazwą spomeników, m.in. Vojana Bakicia w Chorwacji, czy pomnika Ofiar Walk Wewnętrznych po II Wojnie Światowej autorstwa Władysława Hasiora (znanego również pod nazwą Organy). Ostatnio toczy się również głośna dyskusja wokół pomnika Czynu Powstańczego projektu Xawerego Dunikowskiego na Górze Świętej Anny.

Poprzez zestawienie przykładów z różnych krajów chcemy zbadać, czy z perspektywy relatywnej wspólnoty doświadczeń Polski i innych postsocjalistycznych krajów Europy Środkowo-Wschodniej można mówić o podobieństwach form, logiki i dynamiki losów środkowoeuropejskich pomników – o właściwej dla całego regionu specyfice lokalnych aktywności związanych z upamiętnieniami.

Zespół kuratorski pod kierownictwem Agnieszki Tarasiuk:
Hubert Czerepok, Anna Miczko

Rada Naukowa:
prof. ASP dr hab. Waldemar Baraniewski
dr hab. Irena Grzesiuk- Olszewska
Piotr Nowicki
dr Krzysztof Pijarski

Udział w badaniach:
Klara Czerniewska-Andryszczyk, Zuzanna Derlacz, dr Mischa Gabowitsch, Alicja Gzowska, Michał Krasucki, dr Iryna Laurouskaya, prof. Paweł Machcewicz, Marek Matyjanka, prof. Hana Pichova, dr Piotr Przybyła, Michał Siarek, dr Magda Szcześniak, Joanna Torchała, Anna Wandzel, Ewa Ziembińska, Sylwia Zaremba

Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego
ul. Puławska 113a
02-707 Warszawa

http://www.krolikarnia.mnw.art.pl/

Reklama

Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis!

Dodaj komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.