
Rabin Elijahu ben Szlomo Zalman (1720-1797), znany jako Geniusz (po hebrajsku Gaon) z Wilna, był wyjątkową indywidualnością w dziejach judaizmu. Jako jeden z najwybitniejszych żydowskich uczonych ukształtował nowoczesne studia nad Talmudem i uczestniczył w burzliwych sporach religijnych swojej epoki. Jego sława promieniowała na całą Europę.
Przywołujemy postać Gaona Wileńskiego ze względu na jego zasługi dla studiów nad Talmudem oraz z okazji 300. rocznicy urodzin, obchodzonej w 2020 r. Wielki uczony jest przykładem na trwałość związków polsko-litewskich oraz dowodem autorytetu, jakim cieszyli się przedstawiciele społeczności żydowskiej zamieszkującej Rzeczpospolitą. Jego metodologia i podejście do źródeł biblijnych wywarły duży wpływ na nauczanie judaizmu w XIX i XX wieku. Po dziś dzień stosuje się metody studiów nad Torą i jej komentarzami, które opracował Gaon Wileński. To dzięki jego działalności pojawiły się dwie ważne koncepcje – jesziwa jako wyższa uczelnia religijna oraz Talmud w układzie, w którym jest także współcześnie studiowany.
„Jego mądrość przewyższyła mądrość kilku wcześniejszych pokoleń” – pisali synowie Gaona, podkreślając, że przez stulecia „nie było nikogo podobnego”. „Jego poziom duchowej inspiracji, pobożności, roztropności i praca nad dotarciem do najgłębszych aspektów i dalekosiężnej znajomości całej Tory będącej obecnie w naszym posiadaniu są niepojęte… Gaon Wileński koryguje ustalenia Szulchan Aruch [podstawowego kodeksu prawa żydowskiego] w setkach miejsc” – napisał rabin Jeszajahu Karelitz.
Jako wyjątkowy mędrzec, Gaon poznał całą literaturę rabiniczną opublikowaną do swojego czasu. Chociaż pozostawał postacią tajemniczą i za życia nie opublikował pism, uczniowie, którzy po jego śmierci wydrukowali jego komentarze do Talmudu, twierdzili, że był źródłem wiedzy dosłownie jak „bijące źródło żywej wody”.
Wystawie towarzyszy bogaty program wydarzeń towarzyszących. Zapraszamy między innymi na spotkania online o kabale, legendach o Gaonie, czy żydowskim Wilnie, a także na bezpłatne oprowadzania po wystawie w wybrane wtorki i niedziele. Po raz pierwszy zaprosimy także do niedostępnych dla zwiedzających przestrzeni Żydowskiego Instytutu Historycznego: pracowni digitalizacji, konserwacji i Biblioteki, gdzie będzie można poznać kulisy pracy muzealników i muzealniczek.
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.