Jubileusz FARAS w Muzeum Narodowym w Warszawie

Muzeum Narodowe w Warszawie przygotowało cykl wydarzeń naukowych i popularyzatorskich z okazji jubileuszu 60-lecia polskiego odkrycia w Faras w Sudanie. 2 lutego 1961 roku misja archeologiczna pod kierownictwem prof. Kazimierza Michałowskiego przybyła na tereny starożytnej Nubii. Podczas wykopalisk odkryto ruiny chrześcijańskiego kościoła, którego ściany pokryte były malowidłami pochodzącymi z okresu między VII a XIV wiekiem. Zabytki trafiły do MNW i Sudańskiego Muzeum Narodowego w Chartumie. Odkrycie w Faras było jednym z największych sukcesów polskiej archeologii XX wieku.

W programie Jubileuszu Faras w MNW przewidziano m.in. wydanie książki prezentującej niepublikowane dotąd zdjęcia i inne materiały archiwalne z wykopalisk. Zaplanowano spotkania i panele dyskusyjne z udziałem publiczności, warsztaty i oprowadzania, „Klub archeologa” oraz inne wydarzenia edukacyjne dla dzieci i dorosłych. Udział w spotkaniach zapowiedzieli wybitni archeolodzy i badacze kultury nubijskiej, w tym prof. Stefan Jakobielski, uczestnik polskich wykopalisk w Faras. Dodatkowo w MNW odbędą się dwie międzynarodowe konferencje naukowe. Wydarzenia są przygotowywane we współpracy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutem Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk, a także muzealników i nubiologów z całego świata. Jubileusz w MNW przypomina o pracy archeologów, muzealników i konserwatorów, dzięki którym malowidła z katedry w Faras przetrwały do dziś. Obchody rocznicowe potrwają do jesieni 2022 roku.

Kampania Nubijska i Polacy w Faras
W końcu 1959 roku rozpoczęła się budowa Wysokiej Tamy Asuańskiej na Nilu. W wyniku tych prac tereny starożytnej Nubii (współcześnie pogranicze Egiptu i Sudanu) miały zostać na zawsze zalane wodami sztucznego zbiornika – Jeziora Nasera. Władze Egiptu i Sudanu oraz UNESCO wystosowały wówczas do instytucji kultury i naukowców z całego świata wspólne apele o pomoc w ratowaniu zabytków z terenów przeznaczonych pod zalanie. Do międzynarodowej akcji ratunkowej, Kampanii Nubijskiej, w 1961 roku dołączyli Polacy pod kierownictwem prof. Kazimierza Michałowskiego. Rozpoczęli badania wykopaliskowe w miejscowości Faras (starożytnym Pachoras), gdzie niebawem odkryli ruiny kościoła katedralnego. Dzięki wytężonej pracy i umiejętnościom polskich archeologów i konserwatorów udało się na czas przenieść malowidła ze ścian katedry w bezpieczne miejsce. Odkrycie w Faras było wielkim archeologicznym sukcesem, ówczesna prasa określała je mianem „cudu”. Stanowiło jednocześnie przełom w badaniach naukowych – wcześniej o chrześcijańskim królestwie w Nubii i jego sztuce wiedziano niewiele. Ekipie prof. Michałowskiego udało się uratować przed zalaniem ponad 120 przedstawień malarskich z faraskiej katedry. Malowidła te do dziś pozostają największym i najbardziej reprezentatywnym świadectwem chrześcijańskiej sztuki nubijskiej.

Malowidła tylko w Warszawie i Chartumie
Odkryte w Faras malowidła podzielono między Polskę i Sudan zgodnie z ówczesnymi przepisami prawa. W kolekcji MNW znajduje się łącznie 67 przedstawień malarskich. Większość z nich jest prezentowana w Galerii Faras im. Profesora Kazimierza Michałowskiego. Pozostałe malowidła można obejrzeć w Sudańskim Muzeum Narodowym w Chartumie. Stała ekspozycja w MNW to największa w Europie i wyjątkowa w skali światowej prezentacja zabytków kultury i sztuki nubijskiej z okresu chrześcijańskiego. Zaprezentowany w naszym Muzeum zbiór malowideł uzupełniają inne znaleziska, np. fragmenty dekoracji architektonicznej. Wszystkie stanowią dzisiaj jeden z największych skarbów muzealnej kolekcji. Galerię Faras MNW w obecnym kształcie otwarto w październiku 2014 roku, po blisko 40 latach od pierwszego publicznego udostępnienia zabytków. Fundatorem Galerii jest Wojciech Pawłowski z rodziną. To godny naśladowania przykład prywatnej filantropii w Polsce.

Szkoła Kazimierza Michałowskiego
Profesor Kazimierz Michałowski, kierownik archeologicznej misji ratunkowej w Nubii i odkrywca katedry w Faras, związany z MNW i Uniwersytetem Warszawskim, jest uznawany za twórcę polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej i prekursora badań nubiologicznych w Polsce. Profesor z ramienia UNESCO kierował także międzynarodowym zespołem naukowców i inżynierów opracowującym proces przeniesienia w docelowe miejsce Wielkiej Świątyni w Abu Simbel w Egipcie. Przewodził wielu ekspedycjom archeologicznym m.in. w Egipcie (w Edfu, Aleksandrii i Deir el-Bahari), na stanowiskach na Bliskim Wchodzie oraz na Cyprze i Krymie. Był nauczycielem kolejnych pokoleń pasjonatów starożytności. Z okazji Jubileuszu Faras MNW przygotowuje także film ze wspomnieniami prof. Stefana Jakobielskiego – ucznia prof. Michałowskiego i uczestnika wykopalisk w Faras.

Inauguracja obchodów Jubileuszu Faras odbędzie się 2 lutego br. o godz. 13.00 w mediach społecznościowych MNW. Spotkanie będzie tłumaczone na Polski Język Migowy (PJM). Serdecznie zapraszamy do udziału!

Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis!

Dodaj komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.