Barbara Falender w Galerii Opera

Barbara Falender stanowi ikoniczny wręcz przykład artystki działającej pod wpływem uniesienia, impulsu, który konsekwentnie przez lata przenosiła w sferę sztuki – pisze historyczka sztuki Zofia Rojek w katalogu wystawy. Emocje wynikające z jej życia osobistego – seksu, miłości, narodzin dzieci czy śmierci bliskich – znajdowały odzwierciedlenie w kolejnych rzeźbach. W jej przypadku oddzielenie życia od twórczości jest praktycznie niemożliwe: wszystkie elementy przeplatają się i wynikają z siebie wzajemnie. Jednak niektóre z nich powtarzają się na przestrzeni lat. To fascynacja ludzką cielesnością, eksponowanie erupcji pożądania i seksualnego spełnienia, zdziwienie otaczającą rzeczywistością oraz badanie procesów znikania.

W pracy artystka korzysta z rozmaitych materiałów: kamienia, metalu, gipsu, porcelany lub epoksydu. Początek lat 70. zeszłego stulecia przyniósł słynny cykl Poduszki erotyczne, co korelowało z ówczesną rewolucją obyczajową. Autorka skądinąd podkreślała wewnętrzną potrzebę „afirmacji erotyzmu”. Jej także zawdzięczamy wprowadzenie do wizualnej sztuki polskiej przedstawień aktu męskiego w wersji pozbawionej świętoszkowato-odzieżowych naddatków.

To kreacje wyrastające z myśli bardzo nowoczesnej, wyprzedzającej swój czas, myśli wyzwolonej, więcej nawet: często prowokującej, tłumaczonej na byt przestrzenny bardzo klasycznymi technikami pracy twórczej – zauważa dyrektor Teatru Wielkiego – Opery Narodowej Waldemar Dąbrowski we wstępie do katalogu wystawy. W sensie pokoleniowym łączyłem ją zawsze – choć oczywiście nie wprost, a raczej symbolicznie – z postulatami rewolucji studentów francuskich 1968 roku. „Bądź realistą, sięgaj po niemożliwe!” – wołali wówczas młodzi, a rzeźby Barbary Falender są przede wszystkim odważnym gestem, niestrudzonym w stawianiu pytań i wyrażaniu swoich potrzeb. Świadczą o odnajdywaniu się w rzeczywistości w zgodzie z własną duszą; jej dorobek twórczy jest opowieścią o przeciwstawianiu się konwenansom, przełamywaniu tabu, przekraczaniu granic, fizycznych, społecznych i emocjonalnych, które upośledzają nasze pełnowartościowe istnienie.

Do Erosa doszedł w następnych latach Tanatos. O Sarkofagu Dorota Jarecka pisała, że to po trosze łóżko, po trosze grobowiec, a owocem przekroczenia najdalszej zdawałoby się z granic stała się fascynacja geometrycznymi formami, połączona z brutalizmem: Fatum to piramida z bazaltowych kubików. Tylko forma abstrakcyjna może unieść tajemnicę śmierci – pisała. W wielkim skrócie: ludzkie życie między ciałem a geometrią.

Katalog wystawy rzeźb Barbary Falender można zakupić w Butiku internetowym Teatru Wielkiego – Opery Narodowej. Zobaczymy w nim dzieła rzeźbiarki z europejskich kolekcji prywatnych oraz ze zbiorów: Muzeów Narodowych w Warszawie, Krakowie i Poznaniu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Dzieł Sztuki PKO Banku Polskiego, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Galerii Studio w Teatrze Studio w Warszawie, Fundacji Polskiej Sztuki Nowoczesnej oraz Osiedla Ateńska w Warszawie.

Wystawie towarzyszy także wyjątkowe wydawnictwo dla dzieci Ile wymiarów ma miłość? Barbara Falender z tekstem autorstwa Iwony Witkowskiej. Książeczka jest również dostępna w Butiku online.

Ma może 165 centymetrów wzrostu i jest raczej drobna, ale rozbija skały. Jest elegancka, ale jej ubrania często są brudne. Jest wykształcona i mądra, ale najbardziej lubi rozmawiać z kamieniami. To co robi można znaleźć w domach milionerów i na cmentarzu. Jeśli chcecie poznać niezwykłą osobę i jej niezwykłe zajęcie, zajrzyjcie do tej książeczki.

Prosimy również o zapoznanie się z zasadami bezpieczeństwa obowiązującymi pracowników oraz publiczność podczas przebywania w Galerii Opera w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej w związku z przeciwdziałaniem rozprzestrzenianiu wirusa SARS-CoV-2.

Galeria Opera jest czynna w lipcu i sierpniu (poniedziałek–piątek, 11.00–18.00, bilety dostępne w kasach w holu głównym). Katalogi i książeczki dla dzieci związane z wystawą w miarę możliwości będą dostępne w kasach. Wejście przez hol kas przedsprzedaży (wstęp 1 zł).