Ostatnia sobota wakacji (27 sierpnia) to – już tradycyjnie – czas wspólnego pożegnania lata i świętowania urodzin Instytutu Teatralnego na warszawskim zielonym Jazdowie. Tegoroczne wydarzenie upłynie pod znakiem solidarności między społecznością polską a ukraińską i białoruską. Zapraszamy między innymi na spektakl „Halo sąsiad?!” grupy Fantasmagorie, cyrkowe warsztaty, monodram „Ryszard po Ryszardzie” Lidii Danylczuk oraz koncert 
„Ptaszyna”, poświęcony tradycyjnej muzyce i pieśniom ludowym z Ukrainy. Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny.
Szczegółowy program 19. urodzin Instytutu Teatralnego
13:00 – 14:00 | „Halo sąsiad?!”
Pewnego razu, gdy za oknem szaleje burza i trzaskają pioruny, mieszkająca na poddaszu kamienicy Arabela Tapiana próbuje dzielnie przetrwać noc, co jest dla niej wyjątkowo trudne, gdyż potwornie boi się burzy. Do tego – przez dziurawy dach – deszcz zalał jej mieszkanie. W końcu Arabela nie wytrzymuje napięcia i dzwoni po sąsiada z dołu, by ratował ją z opałów i dotrzymał jej towarzystwa. Sąsiad – Rumburak Namydlon, ucieszywszy się z telefonu, biegnie do niej z pomocą. Wtedy zaczyna się cała akcja przedstawienia.
Rumburak odkrywa w mieszkaniu swojej sąsiadki mnóstwo ciekawych i nieznanych mu wcześniej obiektów. Okazuje się, że babcia Arabeli pracowała niegdyś w cyrku i przekazała wnuczce namiastkę cyrkowych umiejętności. Zainspirowany tym Rumburak próbuje zająć myśli sąsiadki, by zapomniała o trzaskającej piorunami burzy i jednocześnie próbuje odgonić ją na wszelkie możliwe, nieco magiczne sposoby.
Spektakl przepełniony jest komicznymi gagami i nieoczekiwanymi zwrotami akcji, a bohaterowie rozbawiają i wciągają publiczność do gry, gdy potrzebna jest dodatkowa „sąsiedzka pomoc”.
14:00 – 15:00 | Warsztaty cyrkowe dla dzieci od lat 5
15:30 – 17:30 | „Gęsi-ludzie-łabędzie”
Od twórców:
Uwagę widza kierujemy na najbliższą przyszłość Białorusi – jawiącą się dzisiaj raczej w czarnych barwach – w której oprócz degradacji języka, kultury, moralności oraz technologii zanika samo pojęcie „Białoruś”. To spektakl-przestroga dla nas wszystkich, a przede wszystkim dla Białorusinów, ponieważ tylko razem jesteśmy w stanie zapobiec ucieleśnieniu się nadchodzącej katastrofy.
reżyser: Alaksandr Harcujeu
aktorzy: Aleh Harbuz, Alaksandr Zielanko, Siarhiei Czub, Ihar Sihau, Andrej Drobysz, Alaksandr Kaziełła, Mikałaj Stońka, Eryk Arłou-Szymkus, Walancina Harcujewa, Zoja Biełachwoscik, Kaciaryna Jaworska, Michaił Zuj
aktorzy: Aleh Harbuz, Alaksandr Zielanko, Siarhiei Czub, Ihar Sihau, Andrej Drobysz, Alaksandr Kaziełła, Mikałaj Stońka, Eryk Arłou-Szymkus, Walancina Harcujewa, Zoja Biełachwoscik, Kaciaryna Jaworska, Michaił Zuj
Po pokazie spotkanie z artystami grupy „Kupałowcy”.
17:30 | otwarcie wystawy Profesor Zbigniew Raszewski – z archiwum domowego (Galeria Jednego Przedmiotu :+)
Niespełna rok temu Instytut Teatralny wzbogacił się o obszerne i niezwykle cenne archiwum domowe Profesora Zbigniewa Raszewskiego. Składa się na nie księgozbiór, pamiątki rodzinne, a nawet elementy wyposażenia gabinetu Profesora.
O godz. 17:30 zaprezentujemy część archiwum, aby pokazać i opowiedzieć o naszym Patronie nie tylko jako o wielkim naukowcu, historyku, twórcy współczesnej teatrologii, ale także o człowieku otoczonym rodziną, przyjaciółmi, pełnym pasji i wiary.
kurator: Magdalena Kulesza
wprowadzenie do wystawy: Rafał Węgrzyniak
wprowadzenie do wystawy: Rafał Węgrzyniak
18:30 – 19:30 | „Ryszard po Ryszardzie”
Perspektywa przegranej, czy wręcz kary, jaka może dosięgnąć despotę jest szczególnie akcentowana w spektaklu. Znamienna pozostaje również interpretacja postaci Ryszarda III jako człowieka tęskniącego za miłością, łaknącego jej jak tlenu. Wyrazistość i osobowość aktorska Lidii Danylczuk nadaje sztuce będącej opowieścią o władzy i niebezpieczeństwach jej nadużywania, wyjątkową i niepodrabialną głębię.
reżyseria: Iryna Wołycka
wykonanie: Lidia Danylczuk
światło: Jewhen Kopjow
opracowanie polskiej wersji językowej: Irina Lappo
wykonanie: Lidia Danylczuk
światło: Jewhen Kopjow
opracowanie polskiej wersji językowej: Irina Lappo
19:45 – 21:00 | „Artyści w czasach wojny” – rozmowa o sytuacji artystek i artystów ukraińskich
W rozmowie, którą poprowadzi ukraiński dziennikarz Eugeniusz Klimakin, udział wezmą ukraińskie aktorki Lidia Danylczuk i Natalia Rybka-Parchomenko oraz ukraińska reżyserka Switłana Oleszko. Rozmowa dotyczyć będzie kondycji ukraińskich artystów, wpływu wojny na ich pracę i twórczość, działalności na emigracji oraz w Ukrainie w obliczu działań wojennych. Artystki opowiedzą też o swoich zawodowych planach i marzeniach, które chciałyby zrealizować po zakończeniu wojny.
21:00 | Koncert „Ptaszyna”
„Ptaszyna” to spotkanie wybitnych artystów, poświęcone tradycyjnej muzyce i pieśniom ludowym z Ukrainy. Twórcą koncepcji koncertu jest klarnecista Paweł Szamburski, a wydarzenie uświetni przygotowany specjalnie na tę okazję performans taneczny w choreografii Ilony Gumowskiej. Artystka wspólnie z młodymi tancerzami z Ukrainy przeniesie metaforyczny wymiar muzyki oraz dźwięku w strefę gestu i ruchu.
Na początku wojny przeczytałam przejmujący wiersz ukraińskiej poetki, który przypomniał mi motyw ukraińskiej pieśni ludowej. Ten wiersz opowiada o wojnie na Ukrainie i bólu, jaki teraz przeżywają Ukraińcy. A także o naszym zwycięstwie, które na pewno nastąpi. Chciałam, aby muzykę do niego stworzyła wyjątkowa śpiewaczka Dominika Czekun, mająca 87 lat.
Piosenkę „Ptaszyna” ze słowami Iwanny Kobielewy oraz z muzyką Dominiki Czekun po raz pierwszy usłyszymy w projekcie o tej samej nazwie. Bo ptaszyna to moja Ukraina – piękna, silna i wolna. Której skrzydła nigdy się nie złamią!.
Natalia Rybka-Parchomenko
koncepcja koncertu, klarnet: Paweł Szamburski
śpiew: Natalia Rybka-Parchomenko
perkusja: Hubert Zemler
akordeon: Alaksiej Warsoba
śpiew: Natalia Rybka-Parchomenko
perkusja: Hubert Zemler
akordeon: Alaksiej Warsoba
19. urodziny rozpoczniemy o godz. 13:00 na trawie przed Instytutem spektaklem cyrkowym – dla dzieci od lat 5 – „Halo sąsiad?!” grupy Fantasmagorie. Podczas przedstawienia dzieci będą miały możliwość obejrzenia działań z użyciem diabolo, kija ogniowego, maczug oraz pochodni, a po pokazie wziąć udział w warsztatach cyrkowych. Spektakl zagrany zostanie w języku polskim, natomiast podczas warsztatów obecne będą animatorki mówiące po ukraińsku.
O godz. 15:30 w sali teatralnej Instytutu rozpocznie się pokaz wideo spektaklu „Gęsi-ludzie-łabędzie” grupy „Kupałowcy” z Białorusi, powstałego w ramach programu „Rezydencje Artystyczne. Białoruś i Ukraina” IT. Przedstawienie – które miało premierę w czerwcu 2022 w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie – oparte jest na II części powieści „Psy Europy” współczesnego białoruskiego pisarza Alhierda Bacharewicza. To dystopijno-fantasmagoryczna wizja możliwego rozwoju wydarzeń w Białorusi.
Po dwugodzinnym pokazie odbędzie się spotkanie z artystami, które poprowadzi Irina Lappo, a w Galerii Jednego Przedmiotu :+ czekać będziemy (godz. 17:30) z osobistą dla wielu z nas wystawą: Profesor Zbigniew Raszewski – z archiwum domowego. Niespełna rok temu Instytut Teatralny wzbogacił się o obszerne i niezwykle cenne archiwum domowe naszego Patrona. Zawiera ono księgozbiór, pamiątki rodzinne, a nawet elementy wyposażenia gabinetu Profesora. Część z tych przedmiotów zaprezentujemy – i opowiemy o nich – właśnie podczas Urodzin.
O godz. 18:30 zapraszamy na monodram „Ryszard po Ryszardzie” Lidii Danylczuk, współzałożycielki lwowskiego „Teatru w koszyku”, w którym wspomniany spektakl grany jest nieprzerwanie od 15 lat. Opowieść koncentruje się na królu-tyranie Ryszardzie III i rozpoczyna w momencie końca dramatu Shakespeare’a. Widzowie są świadkami walki władcy z samym sobą, jego przygotowań do być może ostatniej bitwy, którą przyjdzie mu stoczyć. Spektakl zagrany zostanie w języku ukraińskim i angielskim (równolegle), z polskimi napisami.
Po monodramie Danylczuk publiczność będzie miała okazję wziąć udział w rozmowie o sytuacji artystek i artystów ukraińskich, poprowadzonej przez Żenię Klimakina.
Wspólne świętowanie zakończymy koncertem na scenie plenerowej, co staje się powoli naszą urodzinową tradycją. Tym razem będzie to koncert „Ptaszyna”, podczas którego współczesne aranżacje i nowe autorskie kompozycje oplotą wspaniałe tradycyjne pieśni ukraińskie, poleskie oraz krymskotatarskie. Muzycy zaproszeni do projektu: Natalia Rybka-Parchomenko – śpiewaczka i artystka związana z zespołem „Kurbasy” ze Lwowa, Paweł Szamburski (autor koncepcji koncertu, klarnecista, kompozytor i animator kultury), Hubert Zemler (perkusista, kompozytor, pedagog) i Alaksiej Warsoba (akordeonista, aranżer; uchodźca z Białorusi).
Na osoby, które w ostatnią sobotę wakacji odwiedzą Instytut i jego ogród, czekać będą także inne niespodzianki i prezenty: bezpłatne egzemplarze książek (wydawnictw Instytutu) oraz upominki, którymi obdarujemy uczestniczki i uczestników poszczególnych wydarzeń. Tego dnia do zakupionych w księgarni Prospero IT książek wydanych przez Instytut dołączymy stworzoną specjalnie dla nas sojową świecę o tajemniczo brzmiącym zapachu „końca lata na Jazdowie”.
